توانبخشی مبتنی بر خانواده، کیفیت زندگی معلولین را افزایش می‌دهد

یک تحقیق میدانی در نیشابور بر روی 50 معلول جسمی حرکتی شدید و خانواده‌هایشان انجام گرفته نشان می‌دهد که اقدامات توانبخشی مبتنی بر خانواده، تأثیر معناداری بر کیفیت زندگی آنها گذاشته است.
هاشم سنگونی که این تحقیق را مدیریت کرده می‌گوید: این تحقیق شامل اقداماتی در محدوده‌ی زمانی شش ماه را در بر می‌گیرد که طی آن هر هفته سه روز و در هر روز یه مدت 150 دقیقه بر روی 25 معلول جسمی حرکتی شدید، کار توانبخشی مبتنی بر خانواده انجام شده است.
آقای سنگونی اضافه می‌کند: در این پژوهش که برای نخستین بار در کشور انجام گرفته، 25 معلول جسمی حرکتی شدید که پرونده‌ی آنها به مجتمع توانبخشی پویش واگذار شده، به عنوان گروه آزمایش و 25 نفر نیز که خدمات توانبخشی دریافت نمی‌کردند به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: الگوهای کیفیت زندگی در این تحقیق، شامل رضايت از زندگي ، سلامت جسماني ، سلامت و آسايش رواني و روابط اجتماعي بوده که بر اساس پژوهش، نتایج کار توانبخشی، در همه‌ی این الگوها مؤثر بوده است.
سنگونی در خصوص اعتبار تحقیقش تأکید می‌کند که در این تحقیق از پرسشنامه‌ی استاندارد سازمان بهداشت جهانی برای بررسی کیفیت زندگی استفاده کرده که به گفته‌ی او جامع‌ترین و رایج‌ترین پرسشنامه‌ی بین‌المللی در این زمینه می‌باشد.
این پژوهشگر می‌گوید: خدمات توانبخشي مبتني بر خانواده، طبق برنامه مرکز جامع توانبخشي پويش، هفته اي 3 روز، هر روز به مدت 150 دقيقه و به طول 6 ماه بر روي گروه مداخله انجام شد. برنامه آموزشي بر مبناي ابعاد جسمي و رواني کيفيت زندگي و همچنين در جهت ارتقاء سطح توانمندي بيماران در انجام فعاليت هاي روزمره طراحي گرديد. علاوه بر اين به اهميت وجود يک برنامه درماني منظم و مداوم براي پرداختن به مقوله هايي ازجمله درد، دامنه حرکات، تعادل بدن و توانايي جابجايي بيمار، شناسايي توانايي ها و استعدادهاي معلول و تقويت آن ها جهت افزايش اعتماد بنفس و بهبود و بازگشت حرکا ت از دست رفته اندام ها با استفاده از خدمات فيزيوتراپي اشاره شد.
به گفته‌ی وی، پژوهشگر در طول 46 روز پس از ارائه آموزش، اجراي مداخله را توسط همسران پيگيري مي کرد. لازم به ذکر است که گروه کنترل در طي مداخله تحت آموزش خاصي قرار نگرفتند، اما پس از اتمام پژوهش اين دوره ها براي آنان نيز برگزار شد.
آقای سنگونی می‌گوید: میانگین نمره کیفیت زندگی در افراد برخوردار از خدمات توانبخشی به طور معناداری بالاتر از افرادی بود که این خدمات را دریافت نکرده بودند.
همچنین بر اساس نتایج تحقیق این پژوهشگر، میزان تحصیلات معلول و افراد خانواده‌ی وی، تأثیر معناداری بر فایده‌بخشی خدمات و افزایش کیفیت زندگی معلول و خانواده‌اش دارد.
شایان ذکر است طراحی این تحقیق در سال 93 آغاز گردیده و انجام آن حدود دو سال طول کشیده ولی نتایج آن اخیر منتشر گردیده است.
به گفته‌ی محقق، به جهت اینکه سازمان بهزیستی، طرح مراقب معلول یا توانبخشی مبتنی بر خانواده را نخستین بار در سال 93 مطرح کرده، بنا بر این تحقیق یاد شده، اولین نمونه‌ی چنین پژوهشی می‌باشد زیرا پیش از آن، اساسا چنین موضوعی مطرح نبوده است.